Dilbilim ve Deyişbilim Çerçevesinde “Orhan Pamuk” Yazını ve Biçemi: “Kar” Romanı Üzerine Bir İnceleme

Nobel Edebiyat Ödülüne uzanan “Kar”lı bir yolun hikayesi: Orhan Pamuk’un Kar Romanı (2002); yazara özgü bir yazının özgün bir dil ve biçemle ilişkisidir. Bu çalışmada Orhan Pamuk’un kendisinden ziyade yazı yazma tekniğini ve dilsel üslubunu Dilbilim, Deyişbilim ve Sözbilim yaklaşımı çerçevesinden incelemeye çalışacağız. Zira yazara 2006 Nobel Edebiyat ödülü verilmesine ilişkin yöneltilen eleştirilere verilebilecek en doğru yanıt ancak bilimsel bir çalışma ile mümkün olabilir. Bu bakış açısından hareketle, Orhan Pamuk bir düşünceyi ya da hikâyeyi kaleme alırken hangi dilsel ve biçemsel özelliklere önem vermektedir? Başka bir deyişle, Nobel Ödüllü bu yazarın metinlerinin örgüsünü sağlayan dil–düşünce ya da dil–zihin ilişkisi somut olarak söz(ce)lere nasıl yansımaktadır? Bu soruları aydınlatmak amacıyla, çağdaş dilbilim alanında kullanılan “Söylem inceleme ve çözümleme” yöntemi kullanılacaktır. Özellikle günümüz Fransız Dilbilim ve Deyişbilim (Biçembilim) kuramlarından yararlanmayı düşünüyoruz. Bu kuramların en önemli özelliği, “sözce/söylem” gibi geniş dilsel yapılarda yer alan “gösterici ve göstergeleri” aralarındaki sözceleme ilişkisi gözetilerek irdelemektir. Burada temel amaç, biçim-anlam ve söz–anlam ilişkisinin, söylemlerin ve metnin oluşumunda ne kadar etkili olduğunu somut örneklerle ortaya koymaktır. Sonuç olarak, farklı yapı ve oluşum ihtiva eden sözce türleri ve dilsel göstergeler, belirgin kategorilere ayrılmak suretiyle, çokdisiplinli bir bakış açısıyla derinlemesine incelenecektir. Özellikle somut dilsel örnekleri mercek altına alarak üzerine kafa yormayı amaçlayan bu araştırma, disiplinlerarası yaklaşımla bir edebiyat bütüncesi üzerinden yapılan uygulamalı dilsel ve biçemsel çalışma alanına bir katkı sunmayı gözetmektedir